Project in de kijker
Fieldlab Seedshift
Bij Hello New Day werken we aan allerlei interessante projecten. Projecten die we graag in de kijker zetten. Deze keer: klimaatbestendige voedselproductie met Fieldlab Seedshift.
De wereldbevolking groeit. Om alle monden te voeden, is er steeds meer voedsel nodig. Ondertussen verandert het klimaat, waardoor landbewerking voor boeren steeds moeilijker wordt. Bovendien zijn bodems waarop al jaren wordt geteeld vaker uitgeput, wat de teelt extra bemoeilijkt.
Deze feiten zijn al langer bekend. De grote vraag is: wat gaan we eraan doen? Om die vraag te beantwoorden, bundelen internationale zaadveredelaars en zaadvermeerderaars hun krachten in Fieldlab Seedshift. Samen zetten ze in op gezondere bodems, duurzamere bemesting en onkruidbestrijding zonder giftige stoffen.
Hello New Day is sinds de oprichting betrokken bij dit fieldlab. Koen van Oijen begeleidt het project samen met Youri van der Torren en vertelt over de aanpak.
Living labs
In Seedshift werken zeven bedrijven in de zaadindustrie samen om onderzoek te doen naar gezondere en duurzamere teeltmethodes. Dat zijn zaadveredelaars Rijk Zwaan, Enza Zaden, Syngenta, KWS en BASF Nunhems, en zaadvermeerderaars Vikima Seed en Jensen Seeds. Samen hebben ze drie zogeheten living labs opgericht, die elk een deelprobleem aanpakken.
Binnen de living labs gaan ze op zoek naar duurzame best practices, die landbouwers wereldwijd direct kunnen toepassen in hun eigen bedrijf. Koen: “Door dit gezamenlijk te onderzoeken en de opgedane kennis te delen, willen de partijen die meewerken aan Seedshift een positieve verandering in gang zetten. Niet alleen voor zichzelf, maar voor de sector als geheel. En daarmee voor de wereld.”
Healthy soils
Het eerste van de drie living labs draagt de naam healthy soils. Koen vertelt: “In dit deelproject ligt de focus op het gezond maken van de bodems. Momenteel gebruiken veel landbouwers intensieve methodes om hun planten te laten groeien en zich te verzekeren van een goede oogst.”
Dit brengt echter nadelen met zich mee. Koen: “Deze methodes putten de grond uit, waardoor die steeds minder voedingsstoffen bevat. Ook drogen arme bodems sneller uit en zijn ze minder bestendig tegen ziektes en weerextremen. Door over te stappen op bodemvriendelijke methodes, komt de bodem weer tot leven. Zo wordt deze weerbaarder voor droogte en extreme regenval.”
Onderzoek
Op dit moment werkt Seedshift samen met een Nederlandse boer om onderzoek te doen naar de transitie naar bodemvriendelijke methodes. Koen: “Op de ene helft van zijn velden teelt hij zijn planten op de conventionele manier. Op de andere helft gebruikt hij regeneratieve landbouwtechnieken. We willen inzicht krijgen in de hordes die boeren moeten nemen om deze transitie te maken. Over drie tot vijf jaar hopen we hier een goede vergelijking te kunnen maken over de bodemgezondheid en het oogstresultaat.”
Fertilization
Het tweede living lab is fertilization. Koen legt uit: “In dit project ligt de focus op het verminderen van de hoeveelheid stikstof die in het grondwater terechtkomt. Stikstof is een veelgebruikte en betrouwbare manier van bemesten. Voorheen gebruikten boeren dan ook volop stikstof om zich te verzekeren van een goede oogst.”
Tegenwoordig kent Europa echter begrenzingen op het gebruik van stikstof. Koen vervolgt: “Om goede teeltresultaten te kunnen blijven garanderen in de toekomst, zijn alternatieve oplossingen nodig. Kunnen we bijvoorbeeld stikstof heel gericht gebruiken, zodat de plant ervan profiteert maar het niet in de bodem lekt? Of is het mogelijk om een milieuvriendelijke stof te kiezen die hetzelfde effect heeft?”
Onderzoek
Om te achterhalen waar boeren op dit gebied behoefte aan hebben, heeft Seedshift een vragenlijst uitgezet. Wat waren de resultaten hiervan? Koen: “We zagen onder andere dat boeren in bepaalde regio’s hun bodem nauwelijks monitoren. Een eerste stap is dus om bodemmetingen te gaan uitvoeren, en de uitkomsten daarvan te combineren met gegevens over hoeveel mest ze gebruiken. Zo krijgen ze inzicht in de mogelijke besparingen.”
Tegelijkertijd voert Seedshift een praktisch onderzoek uit. Koen vervolgt: “In Spanje gaan we testen met gerichte bemesting, ofwel spot application. Hierbij leg je de stikstof direct naast het zaadje, zodat het grootste deel ervan wordt opgenomen door de plant en niet in het grondwater terechtkomt. Als dit goed blijkt te werken en eenvoudig toe te passen is, kunnen meer boeren dit gaan implementeren.”
Herbicide free weed control
Het derde living lab gaat over onkruidbestrijding zonder chemische bestrijdingsmiddelen. Koen legt uit wat hier speelt: “Momenteel gebruiken veel boeren bestrijdingsmiddelen die alles wat ze tegenkomen verdelgen. Vaak is dat niet alleen het onkruid, maar ook het bodemleven en de insecten die de natuur juist nodig heeft.”
Hier speelt regelgeving een belangrijke rol. Koen: “Hoewel de EU het verbod op een aantal veelgebruikte bestrijdingsmiddelen heeft uitgesteld, is het voor Seedshift nog steeds belangrijk om alternatieven te vinden. Niet alleen zodat boeren in de toekomst kunnen voldoen aan regelgeving, maar ook om biodiversiteit en gezondheid te bevorderen.”
Onderzoek
Voor onkruidbestrijding lopen verschillende experimenten. Koen licht toe: “We werken met verschillende bedrijven samen om een effectieve en milieuvriendelijke manier van onkruidbestrijding te vinden. Zo spreken we met een bedrijf dat een robot heeft ontwikkeld die onkruid tussen de planten doodt door het te elektrocuteren. Een soortgelijk apparaat bestaat ook met laser.”
Een andere manier van onkruidverdelging die Seedshift onderzoekt, is Ecorobotix. Koen vervolgt: “Hierbij rijdt een robot over het veld die onkruid identificeert en vervolgens gericht verdelger spuit. Hoewel hier nog steeds gebruik wordt gemaakt van chemische middelen, is de hoeveelheid veel kleiner. Daardoor vermindert de schade voor de omgeving.”
Drempels verlagen
Voordat deze oplossingen in de praktijk kunnen worden gebracht, zijn er nog wat drempels weg te nemen. Koen vertelt: “Allereerst kost het veel geld om te investeren in nieuwe technologieën. Zeker als nog niet bewezen is dat ze op lange termijn tot goede resultaten leiden, is dat een risico dat veel boeren niet kunnen nemen.”
Daarnaast kost verandering tijd. Koen vervolgt: “Neem bijvoorbeeld het herstellen van de bodem. In de jaren dat een boer minder tot geen stikstof gebruikt, kan de oogst flink verminderen. De investering betaalt zich pas jaren later terug. Daardoor ervaren boeren een drempel om deze stap te zetten.”
Door met meerdere partijen te investeren in onderzoek naar best practices, hoopt Seedshift straks gerichte resultaten te presenteren. Koen: “Het idee is om kennisproducten te ontwikkelen die voor iedereen beschikbaar zijn. Zo kunnen boeren zelf kiezen waar ze mee aan de slag gaan. En wordt het hopelijk makkelijker om de overstap naar bodemvriendelijke, duurzame oplossingen te maken.”
Meer weten over dit project of Hello New Day inschakelen voor je innovatieproject?
Neem contact op met Koen via koen@hellonewday.nl of 06 – 253 98 280
