Het innovatiewoordenboek

Wat is tacit knowledge transfer?

Het succes van open innovatie hangt af van vele factoren. Welke factoren dat zijn? Daar doet Ruben – gesteund door drie universiteiten – onderzoek naar. In ons innovatiewoordenboek vertellen we je er meer over. Deze editie gaan we in op de term: tacit knowledge transfer.

Eerst je kennis over open innovatie opfrissen? Lees dit artikel.

En dan nu in het Nederlands…

Tacit knowledge transfer betekent letterlijk ‘overdracht van stilzwijgende kennis’. De term gaat over het overbrengen van kennis die je wel hebt, maar niet onder woorden kunt brengen. Denk aan dingen die je intuïtief aanvoelt of kennis die opgeslagen zit in je spieren. In dit blog noemen we deze taciete kennis ook wel verborgen kennis.

    lydia fraaije biomimicry

    Wat houdt het in?

    Heel veel kennis die we op hebben gedaan, kunnen we onder woorden brengen. Bijvoorbeeld in een rapport, boek of presentatie. Dat is expliciete kennis. In 1966 echter zei onderzoeker Polanyi al: “we know more than we can tell”.

    En dit is herkenbaar. Als je een rapport leest of een presentatie van iemand bekijkt, weet je echt nog niet evenveel over het onderwerp als de maker. Er is meer dan hetgeen op papier staat, en een deel van de kennis blijft dus verborgen. Niet omdat we dat per se willen, maar omdat het onmogelijk is om álles te vertellen.

    Maar laat nou juist die verborgen kennis belangrijk zijn bij het opbouwen van onderling begrip, vertrouwen en een goede samenwerking. Cruciaal dus ook bij het aangaan van open innovatie samenwerkingen.

     

    In 2011 kwam onderzoeker Harry Collins met een verdere uitsplitsing van verborgen kennis, waarbij hij onderscheid maakte tussen 3 niveaus:

    #1 Licht verborgen kennis

    Licht verborgen kennis is kennis die je in principe prima onder woorden kunt brengen, maar waar je simpelweg niet aan denkt. Stel: je woont in Den Bosch. Je weet een heleboel over de stad. Maar als iemand een weekend naar Den Bosch gaat, vergeet je diegene te vertellen over de beste verborgen parels. Het is niet dat je ze niet kent, je komt er simpelweg niet op als het je gevraagd wordt of je wist niet dat die informatie voor de ander belangrijk was.

    Licht verborgen kennis kan overigens ook kennis zijn die je (nog) niet wíl delen. Bijvoorbeeld als het gaat om vertrouwelijke informatie. Ook deze kennis is in principe makkelijk expliciet te maken, maar blijft verborgen omdat degene die het kan delen daar nog niet klaar voor is.

     

    #2 Medium verborgen kennis

    Medium verborgen kennis vervolgens is kennis die opgeslagen zit in je lijf, je ‘muscle knowledge’. Een bekend voorbeeld is fietsen: je kunt het, maar via woorden uitleggen aan iemand hoe je moet fietsen, zorgt er niet voor dat diegene zonder oefening op de fiets stapt.

    Dat deze fysieke of zogenaamde ‘somatische kennis’ lastig onder woorden te brengen is, wil niet zeggen dat je hem niet kunt delen. Leren fietsen doe je namelijk het snelste in de praktijk. Ook voor open innovatie geldt dat leren door te doen een sterke en effectieve manier is kennis over te dragen.

     

    #3 Zwaar verborgen kennis

    Zwaar verborgen kennis tot slot gaat bijvoorbeeld over dingen die we aanvoelen. Je herkent waarschijnlijk wel dat je sommige mensen meteen vertrouwt, terwijl je bij anderen direct een onbestemd buikgevoel krijgt. Waarom dat zo is, kun je niet onder woorden brengen. Deze kennis noemen we je intuïtie.

    Intuïtie kan ook gaan over praktische zaken, bijvoorbeeld autorijden. In steden zoals Rome en Parijs lappen veel bestuurders de verkeersregels aan hun laars. Toch gebeuren er veel minder ongelukken dan je op basis van wiskundige modellen zou mogen verwachten. Dat komt omdat bestuurders voelsprieten hebben voor het verkeer. Gaan wij als Nederlanders de weg op in zo’n grote stad, dan is de kans op een botsing veel groter. We zijn deze rijstijl niet gewend en hebben die specifieke intuïtie dus niet goed ontwikkeld.

    Dit effect zie je ook als iemand vanuit ‘buiten’ in een grote organisatie gaat werken. Hij of zij moet ‘de taal’ eerst leren spreken. Ook dit is zwaar taciete kennis.

    biomimicry natuur innovatie

    In de praktijk

    Waarom is dit van belang voor open innovatie? Nou, bij open innovatie werken mensen en bedrijven met andere achtergronden met elkaar samen. Daarom speelt kennisdeling op alle niveaus een rol. Om succesvol samen te werken moet je elkaar niet alleen begrijpen (veelal expliciete kennis), maar ook vertrouwen (en dat ligt veelal in de verborgen kennis). Tacit knowledge transfer is daarmee dus één van de draaiknoppen op het mengpaneel van open innovatie.

    Het onderzoek naar de rol van tacit knowledge transfer in open innovatie is nog in volle gang. Wel weten we uit de praktijk dat learning by doing een effectieve manier is om verborgen kennis vrij te spelen in alle 3 de categorieën. Hoe dat zit?

    • Bij leren door te doen draag je ‘medium’ verborgen kennis over
    • Terwijl je samenwerkt, praat je over allerlei zaken die met het project te maken hebben. Hierdoor maak je licht verborgen kennis expliciet.
    • Ondertussen bouw je een band op die vertrouwen en begrip stimuleert. Daardoor draag je bij aan de overdracht van zwaar verborgen kennis.

    Werk je binnen of buiten je organisatie samen met andere mensen? Dan is onze tip: wees je ervan bewust dan op alle vier deze niveaus interactie plaatsvindt (expliciet en 3x taciet dus) en richt je samenwerking daar op in. Bijeenkomsten zoals een fysieke kick-off, tussentijdse evaluatie of bedrijfsbezoek helpen om expliciete én verborgen kennis over te dragen.

    Heb je vragen over het onderzoek van Ruben of wil je meer weten over tacit knowledge transfer? Neem dan contact op met hem op via ruben@hellonewday.nl of bel met 06-41490456.

    johan Treur

    Eerder in de serie #Innovatiewoordenboek

    Share This

    Wij maken gebruik van cookies, om onze website te verbeteren, en om het verkeer op de website te analyseren. Door verder te gaan, geef je toestemming voor het plaatsen van alle cookies zoals omschreven in onze privacyverklaring.  Meer informatie >>

    Cookie settings

    Hieronder kun je kiezen welke soorten cookies je wilt toestaan op deze website. Klik op de groene button "Opslaan" om je keuze te bevestigen.

    FunctionalOnze website maakt gebruik van functionele cookies. Deze cookies zijn nodig om onze website te laten werken.

    AnalyticalOnze website maakt gebruik van analytische cookies om onze website te analyseren en te optimaliseren voor o.a. de bruikbaarheid.

    Social mediaOnze website plaatst sociale media-cookies om de inhoud van derden zoals YouTube en FaceBook te tonen. Deze cookies kunnen je persoonlijke gegevens volgen.

    AdvertisingOnze website plaatst advertentiecookies om je advertenties van derden te tonen op basis van je interesses. Deze cookies kunnen je persoonlijke gegevens volgen.

    OtherOnze website plaatst cookies van derden van andere diensten van derden die niet analytisch, sociale media of reclame zijn.